Ülkemizde de yaygın olan bir kalıp/inanış vardır; “Kapağına bakıp kitabı yargılayamazsın.” Bu yazı bu inanışı biraz yıkmaya yönelik aslına bakarsanız. Tamam “yargılamak” çok sert belki ama kitap kapakları hayal dünyamız, görsel hafızamız, kitapla kuracağız/kurduğumuz ilişki için adeta birer fragman; neden her elimize alışta açtığımız pencereden de kitapları okumayalım?
Şimdi burada isim verip görsellerden rol çalmayalım ama eminim sizin de benim gibi gözlerinizi kapattığınızda hafızanıza gelen kitap kapakları vardır. Sadece kapağı yüzünden merak ettikleriniz veya “şu güzelim kitaba bu kapak hiç yakışmış mı?” dedikleriniz olduğu gibi…
Kitabın adı, yazarın adı, kullanılan görsel (fotoğraf ve/ya illüstrasyon), kullanılan renkler, kullanılma biçimleri; tüm bunların kitabın içeriği ile ilişkisi… Kısaca kapaktaki grafik tasarımın etkisi kapağın bizde yarattığı duygularla doğrudan ilgili. Kapağı ile buluşabilen kitaplar hem yazar, hem okur için mutluluk verici.
Peki o zaman, lafı fazla uzatmadan kapakları üzerinden kitapları tanımaya ne dersiniz?
Bu ilk “Kitap Kapakları” yazısında, Türkiye’nin en çok okunan yayınevlerinden biri; Yapı Kredi Yayınları’nın kitap kapaklarına yer verdik. Buyurunuz, Yapı Kredi Yayınları’nın 2014 yılında yayınladığı kitapların kapaklarından bir seçkiyi hep birlikte izleyelim, okuyalım…
Kafamda Bir Tuhaflık
“Kafamda Bir Tuhaflık” 1969-2012 yılları arasında geçen bir Orhan Pamuk romanı. Kitabın kapağındaki fotoğraf Ara Güler’e ait. Kapak fikri Kerem Altuntaş ve Orhan Pamuk’un; uygulama Arzu Yaraş tarafından yapılmış.
Romanın baş karakteri bozacı/yoğurtçu Mevlüt’ü, kafasındaki tuhaflığı, kız kaçırmayı, aşkı, kısmeti kapakta görüyoruz; İstanbul’u, tarihi dokuyu, eskiyi/değişimi hissediyoruz.
Yazar adının bu kadar büyük yazılması roman adının okunmasını biraz zorlaştırsa da, Nobel kazanmış tek yazarımızsa söz konusu olan “yakışır” diyebiliriz. “Kafamda Bir Tuhaflık”ın kapağı ismi ve içeriği ile müsemma bir tuhaflık, geniş zamanlılık, siyah beyazlık ve renklilikte olmuş.
İstanbul’da Kedi
İstanbul’da Kedi, Gündüz Vassaf’ın şiir-romanı. Kapak tasarımı Ersu Pekin’e ait. Ersu Pekin, Türkiye’de kitap tasarımı alanında uzmanlaşmış önemli isimlerden biri.
Kapakta kocaman, adeta bir dünyayı andıran bir kedi var, galiba kedilerin dünyasına giriyoruz… Bir yere çok dikkatli bakıyor, acaba ne görüyor? Neden öyle muzip bir gülüşü var gibi?
Çok anlamlar çıkaracağınız bu kitap kapağı Gündüz Vassaf’ın derinlikli/zengin anlatımına, ince mizahına yakışmış…
İstanbul’da Kedi
Doktor Jivago
Doktor Jivago; Rus yazar Boris Pasternak’ın Nobel ödüllü romanı. Türkçe’ye ilk kez Yapı Kredi Yayınları tarafından orijinal Rusça metninden çevrilmiş ve yeni bir kapakla okura sunulmuş.
Kapak tasarımı Nahide Dikel’e ait. Nahide Dikel, Yapı Kredi Yayınları Grafik Bölümü’nün başındaki isim. Pek çok kitabın grafik tasarımı kendisine ait.
Kapakta soğuk kış günlerinde iç ısıtan duyguları, sevgiyi, eşsiz güzellikleri; perdeledikleri gizlilik üzerinde izliyoruz.
Doktor Jivago
Üvercinka
Üvercinka, Cemal Süreya’nın ilk kitabı. YKY bu kitapta Üvercinka ismi ile Şair’in tüm eserlerini bir arada toplamış.
Kitaba ismini veren şiiri okuyanlar insanı alıp götüren coşkulu, başkaldıran anlatımını bilir. Kapakta da bir güvercin kanadı görüyoruz, sıcak Afrika güneşinin ısıttığı. Cemal Süreya’nın lirik, tılsımlı, ideolojik, coşkulu, sıcak dünyasına bu kapaktan adım atıyoruz.
Bu kapakta hoş olan bir başka durum; şairin fotoğrafının kullanılmaması olmuş. Şair/yazarın fotoğrafının kullanıldığı kitap kapakları bir parça kolaya kaçmak gibi oluyor, belki kitabın içinde yer verilebilir ama kapak hayal kurdurmalı sanki… Hele de böylesine güzel şiirler söz konusu ise…
Üvercinka
İncelenen Hayatlar
İncelenen Hayatlar, Stephen Grosz’un psikanaliz seanslarında yaptığı incelemeleri anlatıyor. İnsan davranışlarına, bu davranışların arkasındaki nedenlere bir psikanaliz odasından bakıyoruz.
Kapakta boşluk hissi yaratan bir oda var. Değişmiş bir duvar fon olarak kullanılmış. “Kendimizi nasıl yitirir, nasıl buluruz?” diye soruyor. Kapak tasarımı Nahide Dikel’e ait.
İncelenen Hayatlar
Öksüzlüğümüz
Kazuo Ishiguro, Japonya’da doğmuş İngiliz bir yazar. “Öksüzlüğümüz” yazarın 2000 tarihli romanı. Londra’da yaşayan bir dedektifin Shangay’da bıraktığı geçmiş arayışını anlattıyor.
Kapakta uzak doğuda bir yer görüyoruz; tehlikeli ve mücadele gerektiren bir nehir ve etrafında kederli hayatlar.
Kapakta bir fotoğraf kullanılmış. Tasarım Nahide Dikel’e ait.
Öksüzlüğümüz
